VPN Nədir? Necə İşləyir və Nə Zaman İstifadə Edilməlidir?

VPN (Virtual Private Network) şəxsi və təhlükəsiz bir şəbəkə əlaqəsi təmin edən bir xidmətdir. Bu xidmət, istifadəçiyə istənilən yerdən şirkət şəbəkəsinə daxil olmağı və orada işləyir kimi internetə çıxmağı təmin edir. VPN bağlantısı qurduğunuz zaman, o xidmət vasitəsilə internetə çıxar və IP ünvanınız o xidmətin yerləşdiyi ölkənin ünvanı olaraq görünər.

Bu xidmətlərin ən əsas məqsədi, şirkət daxilindəki resurslara (məsələn, serverlər və paylaşım sahələri) uzaqdan, evdən və ya başqa bir yerdən sanki şirkətdəymişsiniz kimi daxil olmağı təmin etməkdir. Home Office (ev ofisi) işçiləri üçün bu, uzaq olmayan bir tətbiqdir.

VPN Necə İşləyir?

VPN-in iş prinsipi çox sadədir. VPN serverinə qoşulduğunuz zaman, o server ilə aranızda xüsusi bir tunel yaradılır və internet trafikiniz bu tuneldən axmağa başlayır. Bu tunelin yerləşdiyi ölkəyə görə, siz həmin ölkənin internetini istifadə etmiş olursunuz.

Məsələn, VPN vasitəsilə başqa bir ölkəyə qoşulmuşsanız, həmin ölkənin internetinin bütün üstünlüklərindən istifadə edərsiniz. Bu şəkildə, ölkənizdə bloklanan saytları və xidmətləri istifadə edə bilərsiniz.

VPN-in Populyarlığı

Son dövrlərdə Instagram, Twitter və YouTube kimi sosial media platformalarının bəzən ölkələrdə bloklanması və ya qapanması səbəbindən VPN-lər geniş şəkildə istifadə edilməyə başlanıb. Artıq bir çox istifadəçi, internetə bu xidmətlərdən istifadə edərək qoşulmağı sınayır. Bəzi insanlar, bu xidmətləri sadəcə blokları aşmaq üçün istifadə edirlər, lakin bunları istifadə etməzdən əvvəl diqqətli olmaq vacibdir.

VPN Servisinin Təhlükəsizliyi

VPN istifadə etməzdən əvvəl diqqət yetirilməli ən vacib məsələ, istifadə etdiyiniz servisin etibarlı olub-olmamasıdır. Çünki, VPN xidmətləri bir çox istifadəçinin eyni şəbəkə üzərindən qoşulmasını təmin edir. Bu, əgər servis etibarsızdırsa, sizə ciddi təhlükələr yarada bilər. Əgər VPN servisindəki digər istifadəçilərin şifrələri zəifdirsə (məsələn, 12345), bu şəbəkədəki təhlükəsizlik ciddi şəkildə zəifləyir.

Ayrıca, istifadə etdiyiniz VPN xidmətinin hansı ölkədə yerləşdiyini və ya o xidmətin hüquqi məsuliyyətinin nə olduğunu araşdırmalısınız. Bəzi VPN xidmətləri, istifadəçinin hərəkətlərini izləyərək, şəxsi məlumatları qeydə ala bilər. Bu məlumatlar, xüsusən də təhlükəsizliyə ciddi ehtiyac duyan əməliyyatlarda problem yarada bilər.

VPN istifadə edərkən nələrə diqqət etməliyik?

Şəxsi məlumatlarınızı qoruyun: VPN istifadə edərkən, banka və ya digər təhlükəsizliyin tələb olunduğu əməliyyatları etməyin.

Güvənli VPN tətbiqi seçin: VPN tətbiqini yalnız etibarlı və tanınmış mənbələrdən yükləyin.

Şifrələrinizi qoruyun: Şifrələrinizi asanlıqla tapıla bilən yerlərdə saxlamayın. Ən yaxşısı şifrələrinizi şifrələnmiş (encrypted) formada saxlamaqdır.

Mobil cihazlarda ehtiyatlı olun: Bank xidmətləri və ya şəxsi məlumatlarınızı daşıyan telefonlarınıza VPN tətbiqi quraşdırmadan əvvəl diqqətli olun.

Nəticə

VPN, internet üzərindən təhlükəsiz bir əlaqə qurmaq və coğrafi məhdudiyyətləri aşmaq üçün əla bir vasitədir. Lakin istifadə etməzdən əvvəl VPN xidmətlərinin təhlükəsizliyini yaxşıca araşdırmalısınız. VPN xidmətləri vasitəsilə yalnız etibarlı və təhlükəsiz platformalar üzərindən məlumat mübadiləsi aparmaq çox önəmlidir.